U Godišnjaku Biblioteke Matice srpske za 2010. godinu mr Dušica Grbić objavila je opširan tekst o "Novom pčelaru" Avrama Maksimovića pod naslovom "Dva veka prve srpske knjige o pčelarstvu", a povodom objavljivanja prevoda "Novog pčelara" Avrama Maksimovića na savremen srpski jezik posle 200 godina. Prenosimo deo teksta uz dozvolu autorke.
Prva knjiga o pčelarstvu u Srba Avrama Maksimovića svoj prevod dobila je 2010, tačno posle dva veka postojanja, u izdanju Saveza pčelarskih organizacija Srbije, Saveza pčelarskih organizacija Vojvo-dine i Pčelarskog udruženja „Bačka" iz Sombora.
Sa slavenosrpskog na savremeni srpski jezik knjigu je prevela naš istaknuti filolog i univerzitetski profesor u penziji dr Milica Grković.
Urednik novopublikovane knjige je Dragan Mladenović, novinar u penziji i somborski pčelar, inače bivši glavni i odgovorni urednik novosadskog "Dnevnika" i urednik RTS-a, koji je svojim entuzijazmom i velikim trudom uspeo da okupi vrsne stručnjake i dobrotvore, kao i da savesnim ličnim radom doprinese da se poslovi obave krajnje profesionalno i kvalitetno, u skladu sa najvišim prevodilačkim, uređivačkim, izdavačkim i štamparskim principima.
Svojim recenzijama ovu publikaciju podržali su eminentni stručnjaci iz oblasti pčelarstva i prirodnjačkih nauka – prof. dr Jovan Kulinčević, vodeći srpski stručnjak za pčelarstvo i naučnik svetskog glasa, naročito u oblasti uzgoja matica, prof. dr Zoran Stanimirović, redovni profesor Katedre za biologiju Fakulteta veterinarske medici-ne u Beogradu i dr Ljiljana Protić, muzejski savetnik Prirodnjačkog muzeja u Beogradu.
Otisnuta u Štampariji Stojkov u Novom Sadu, u tiražu od 1000 primeraka, ova knjiga sa 214 strana, već na prvi pogled pleni svojim izgledom, opremom, tehničkim i likovnim rešenjima.
Pomoć u pripremi izdanja pružila je i Biblioteka Matice srpske ustupanjem digitalizovane kopije svog primerka Novog pčelara za prevod, kao i u razrešavanju simbola za označavanje merne jedinice za težinu koji se u toj knjizi javlja. Reč je o međunarodnom znaku za funtu posta-lom od libre koji sam za to izdanje razrešila prema Rečniku naših starih mera u toku vekova Milana Vlajinca, gde stoji: "U spisu pak „Pčelar" od somborskog paroha A. Maksimovića iz 1810. česta upotreba funte za označavanje težine rojeva i količine meda i voska obeležavana je stalno međunarodnim znakom…" Prema ovom izvoru isti znak dolazi i u Rukovodstviju ko aritmetiki iz 1777, objavljenom u Beču.
Prevod Novog pčelara prate uvodni tekstovi – reč urednika Ta čudesna stvorenja… (str. 6-8) i recenzije pomenutih naučnika – prof. dr Jovana Kulinčevića Med na osovini rodi (str. 7-12), prof. dr Zorana Stanimirovića Knjiga za navek (str. 11-12) i dr Ljiljane Protić Jubilej srpskog kovanluka (str. 15-16), kao i spisak dobrotvora na kraju knjige (str. [208-209]), koji su finansijski pomogli da se ona pojavi.
Objavljivanje prevoda Novog pčelara umnogome će olakšati ko-rišćenje ove knjige od izuzetne istorijske važnosti za srpsko pčelarstvo, kao i za srpsku nauku i kulturu uopšte i učiniće je pristupačnijom širem čitalačkom krugu.
Novopublikovana knjiga uzorna je u svakom pogledu i dostojna jubileja kojem je posvećena, te zaslužuje sve pohvale i podršku. Ona predstavlja lep primer očuvanja, negovanja i širenja znamenitih dela iz prošlosti za kojima se treba osvrtati po onoj čuvenoj izreci Servantesa Čovek nije reka da se ne osvrće. Ta mudrost u stvari je moto uvodne reči urednika knjige Dragana Mladenovića, a nju citira i recenzent prof. dr Zoran Stanimirović kazujući da srpski pčelari tom knjigom „pokazuju da imaju za kim da se osvrću; to su tri gorostasa srpskog pčelarstva – Sveti Sava, Avram Maksimović i Jovan Živanović".
Knjiga o kojoj je reč svečano je promovisana u Čitaonici "Laza Kostić" u Somboru, rodnom mestu Avrama Maksimovića, 1. decembra 2010, a o njoj su govorili recenzenti, prevodilac i urednik.
Dušica Grbić
Šalje se...